Giới thiệu chung về “Sao Tháng Tám”
Trong kho tàng điện ảnh Việt Nam, hiếm có tác phẩm nào để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả như “Sao Tháng Tám” – bộ phim nổi tiếng của đạo diễn Trần Đắc. Được sản xuất năm 1976, chỉ một năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, bộ phim đã trở thành bản anh hùng ca bất hủ về cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thời khắc trọng đại làm nên bước ngoặt lịch sử dân tộc.
Không chỉ là một bộ phim, “Sao Tháng Tám” còn là ký ức tập thể, là chứng nhân của thời đại và là niềm tự hào của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam. Những hình ảnh về nạn đói 1945, cảnh nhân dân vùng lên phá kho thóc, giành chính quyền đã khắc sâu trong trái tim nhiều thế hệ khán giả.
Bối cảnh và kịch bản phim
Kịch bản phim “Sao Tháng Tám” được xây dựng dựa trên hồi ký Nắng Hưng Yên của nhà văn Hà Ân. Bộ phim được chia thành hai tập, bắt đầu từ đầu năm 1945 – giai đoạn cả dân tộc phải chịu cảnh “một cổ hai tròng” khi vừa bị phát xít Nhật vừa bị thực dân Pháp bóc lột.
Trong bối cảnh đó, Việt Minh (Mặt trận Việt Nam Độc lập Đồng minh) dần trở thành lực lượng nòng cốt, tập hợp sức mạnh quần chúng để chuẩn bị cho cuộc tổng khởi nghĩa. Đạo diễn Trần Đắc đã tái hiện một cách chân thực không khí ngột ngạt, bi tráng của xã hội lúc bấy giờ, đồng thời khắc họa sự trưởng thành của cách mạng và khát vọng giành độc lập của nhân dân Việt Nam.
Ngoài ra người dùng có thể tham khảo thêm một số tin tức nổi bật khác như:
- Lee Kwang Soo và Hoàng Hà nên duyên màn ảnh trong “Tay Anh Giữ Một Vì Sao”
- Hương Giang khoe con trai, được khen giống bố nhờ đôi mắt nhưng lại thừa hưởng nước da trắng từ mẹ
- Phần Cuối Loạt Phim Sex and the City Gây Tranh Cãi: 27 Năm Chờ Đợi Đổi Lại Một Cái Kết Hụt Hẫng
Nhân vật chính – Nguyễn Thị Nhu
Trung tâm của tác phẩm là nhân vật Nguyễn Thị Nhu, do Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Tú thủ vai. Vai diễn được lấy cảm hứng từ nhà cách mạng Nguyễn Thị Hưng (Nguyễn Thị Ức, 1920-1993) – một nữ cán bộ kiên cường.
Nhu là cán bộ được cử về ngoại thành Hà Nội hoạt động, kết nối nhân dân, gây dựng cơ sở cách mạng và chuẩn bị cho ngày khởi nghĩa. Để thâm nhập quần chúng, Nhu xin vào làm công nhân trong một nhà máy điện, chịu bao khổ cực, đòn roi để tuyên truyền cách mạng.
Thanh Tú đã thể hiện xuất sắc hình ảnh người phụ nữ vừa giàu tình cảm, vừa kiên trung với lý tưởng. Ở Nhu, khán giả thấy nỗi đau của một người vợ mất chồng, nhưng trên hết là sự kiên định, hy sinh cho sự nghiệp lớn lao của dân tộc.
Các nhân vật phụ và tuyến chuyện cảm động
Dù nhân vật chính chiếm nhiều đất diễn, tuyến nhân vật phụ cũng để lại dấu ấn mạnh mẽ.
- Kiên (nghệ sĩ Dũng Nhi): chàng trí thức yêu nước, chiến sĩ Việt Minh dũng cảm. Anh bị quân Nhật bắn ngay trong cuộc biểu tình, để lại hình ảnh bi tráng khắc sâu trong lòng người xem.
- Mến (Thanh Hiền): cô gái nông thôn cứng cỏi, không khuất phục cường hào ác bá. Mến là đại diện cho tầng lớp nông dân kiên trung đi theo cách mạng.
- Kiều Trinh (nghệ sĩ Đức Hoàn): nhân vật chị Việt gian, một hình tượng phức tạp phản ánh sự giằng xé giữa tình thân và phản bội dân tộc.
Những nhân vật này cùng nhau tạo nên một bức tranh đa diện, phản ánh sức mạnh quần chúng và sự quyết liệt của thời đại.
Tái hiện chân thực nạn đói năm Ất Dậu 1945
Một trong những điểm nhấn khiến “Sao Tháng Tám” ám ảnh người xem chính là cách bộ phim tái hiện nạn đói lịch sử năm Ất Dậu.
Đạo diễn Trần Đắc đã khắc họa thảm cảnh bằng nhiều chi tiết giàu sức gợi: người dân kiệt quệ, em bé chết gục bên đường, cụ già van xin không bị mang đi chôn sống, cảnh dân nghèo nhặt từng hạt gạo lẫn đất, ăn khô dầu thay cơm.
Song song với đó là sự đối lập gay gắt: trong khi người dân chết đói, tầng lớp tay sai và Việt gian vẫn ăn chơi, đàn hát. Thủ pháp dựng phim này đã làm nổi bật sự bất công xã hội, thôi thúc nhân dân vùng lên giành lấy sự sống.
Nghệ sĩ Thanh Tú và vai diễn để đời
Với nghệ sĩ Thanh Tú, “Sao Tháng Tám” là cột mốc rực rỡ trong sự nghiệp. Khi nhận vai, bà từng bị nghi ngờ vì ngoại hình “tiểu thư Hà thành”, nhưng đạo diễn Trần Đắc đã tin tưởng lựa chọn.
Để nhập vai, Thanh Tú đã vào tận nhà máy điện tìm hiểu công việc, đến chùa học tụng kinh để đóng cảnh ni cô, và quan sát nhiều số phận thật ngoài đời. Chính sự lao động nghệ thuật nghiêm túc này đã giúp bà hóa thân trọn vẹn, tạo nên hình tượng nữ chiến sĩ cách mạng vừa bi thương, vừa hào hùng.
Cảnh khó nhất của bà là khi nhân vật chứng kiến chồng bị bắn. Đạo diễn yêu cầu không được khóc nhưng vẫn phải truyền tải nỗi đau tột cùng. Thanh Tú đã thể hiện bằng ánh mắt ngấn lệ, khiến khán giả không cầm nổi xúc động.
Cao trào và cái kết hào hùng
Cảnh cao trào của bộ phim là khi nhân dân vùng lên giành chính quyền ở Phủ khâm sai Bắc kỳ (Bắc Bộ phủ). Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nền nhạc “Mười chín tháng Tám” cùng nụ cười rạng rỡ của Nhu và Mến đã khắc sâu trong lịch sử điện ảnh.
Theo chia sẻ của nghệ sĩ Thanh Tú, để quay được phân đoạn chỉ vài phút, đoàn phim đã phải huy động hàng trăm diễn viên quần chúng, quay đi quay lại suốt một ngày. Thành quả là một trong những khung hình bất hủ nhất của điện ảnh cách mạng.
Thành tựu và vinh danh
Ngay khi ra mắt, “Sao Tháng Tám” đã trở thành tác phẩm điện ảnh tiêu biểu, ghi dấu trong lòng công chúng. Phim đoạt Giải Bông Sen Vàng cho Phim hay nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ tư (1977). Nghệ sĩ Thanh Tú cũng nhận giải Nữ diễn viên xuất sắc.
Không chỉ dừng lại trong nước, bộ phim còn được trình chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Moskva năm 1977, nhận được sự quan tâm của bạn bè quốc tế. Thanh Tú thậm chí còn được Ủy ban Phụ nữ Toàn Liên bang Soviet trao bằng khen đặc biệt.
Ý nghĩa lịch sử và giá trị nghệ thuật
“Sao Tháng Tám” không chỉ là một tác phẩm điện ảnh, mà còn là một phần ký ức lịch sử dân tộc. Bộ phim phản ánh:
- Sự tàn khốc của nạn đói 1945 – minh chứng cho tội ác thực dân, phát xít.
- Khát vọng độc lập tự do – sức mạnh đoàn kết đã làm nên cuộc Tổng khởi nghĩa.
- Vai trò phụ nữ trong cách mạng – được thể hiện qua hình tượng Nguyễn Thị Nhu.
- Giá trị nghệ thuật – sự kết hợp thành công giữa tính sử thi và yếu tố hiện thực.
Trải qua gần 50 năm, tác phẩm vẫn giữ nguyên sức sống, được nhiều khán giả tìm xem lại, đặc biệt vào mỗi dịp tháng Tám lịch sử.
Kết luận
“Sao Tháng Tám” xứng đáng được gọi là bản hùng ca bất tử của điện ảnh cách mạng Việt Nam. Bộ phim không chỉ tôn vinh tinh thần quật cường của dân tộc trong cuộc Tổng khởi nghĩa 1945, mà còn là bài học quý giá cho thế hệ hôm nay về lòng yêu nước, sự hy sinh và đoàn kết.
Với giá trị lịch sử, nghệ thuật và nhân văn sâu sắc, “Sao Tháng Tám” vẫn mãi là niềm tự hào của điện ảnh Việt Nam, góp phần khẳng định sức mạnh văn hóa và tinh thần dân tộc trên con đường hội nhập.
Có thể thấy, điện ảnh không chỉ mang đến cho khán giả những phút giây giải trí mà còn mở ra nhiều thông điệp sâu sắc về cuộc sống, tình yêu và con người. Nếu bạn là người yêu phim, đừng quên theo dõi những bài viết, review và tin tức mới nhất tại Phim Hay Điện Ảnh – nơi cập nhật đầy đủ những bộ phim hấp dẫn, giúp bạn có trải nghiệm trọn vẹn nhất.