Thành phố Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh

Ngày 31/10/2025, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) chính thức công bố danh sách 58 thành phố mới gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo (UCCN) nhân Ngày các Thành phố Thế giới (World Cities Day). Trong danh sách này, TP Hồ Chí Minh (TP HCM) được vinh danh là “Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Điện ảnh”, trở thành thành phố điện ảnh đầu tiên của khu vực Đông Nam Á.

Đây là một dấu mốc quan trọng không chỉ với TP HCM mà còn với toàn ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam, mở ra cơ hội lớn để đưa phim ảnh Việt vươn tầm quốc tế.

“Thành phố điện ảnh” là gì?

Theo Oxford Bibliographies, “Thành phố điện ảnh” (Film City) là khái niệm dùng để chỉ mối liên kết giữa một địa phương và nền công nghiệp điện ảnh, nơi các hoạt động sản xuất, trình chiếu, đào tạo và giao lưu văn hóa trong lĩnh vực phim ảnh phát triển mạnh mẽ.

Trên thế giới, một số thành phố nổi tiếng được mệnh danh là “Film City” như:

  • Los Angeles (Mỹ) – trung tâm của Hollywood, biểu tượng của nền điện ảnh toàn cầu.

  • Mumbai (Ấn Độ) – cái nôi của Bollywood, nền công nghiệp phim sôi động nhất châu Á.

  • Rome (Ý) – kinh đô điện ảnh châu Âu với các trường quay huyền thoại Cinecittà.

Việc TP HCM gia nhập danh sách này cho thấy nền điện ảnh Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong khu vực và thế giới.

UNESCO công nhận – vì đâu nên nỗi?

Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay cho biết:

“Các thành phố được chọn là những nơi thể hiện cam kết thúc đẩy sáng tạo như động lực cho phát triển bền vững, đồng thời xây dựng cộng đồng năng động và đậm đà bản sắc văn hóa.”

TP HCM đáp ứng được nhiều tiêu chí cốt lõi của UNESCO, đặc biệt là:

  • Có cộng đồng sáng tạo phát triển mạnh, gồm các nhà sản xuất phim, đạo diễn, diễn viên, nhà biên kịch, kỹ thuật viên và doanh nghiệp truyền thông.

  • Có hệ sinh thái điện ảnh năng động, từ khâu sản xuất đến phát hành, với nhiều liên hoan phim, cụm rạp và hoạt động văn hóa.

  • Có chính sách phát triển công nghiệp văn hóa rõ ràng, được hỗ trợ bởi các nghị quyết và cơ chế đặc thù của thành phố.

Thành phố Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh
Thành phố Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh

Ngành công nghiệp điện ảnh TP HCM – con số biết nói

Theo Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM, đến năm 2024, ngành điện ảnh thành phố ghi nhận:

  • 935 doanh nghiệp điện ảnh, trong đó hơn 100 nhà sản xuất phim hoạt động thường xuyên.

  • 9.294 lao động, bao gồm cả nhân sự sáng tạo và kỹ thuật.

  • 500 triệu USD doanh thu, chiếm 40% tổng thị phần điện ảnh Việt Nam.

Cơ sở hạ tầng cũng được đầu tư mạnh mẽ:

  • 10 hệ thống rạp lớn, 52 cụm rạp và 295 phòng chiếu trải khắp các quận huyện.

  • 184 không gian sáng tạo, 22 trung tâm văn hóa quận huyện, 18 nhà văn hóa lao động, cùng hai trung tâm khởi nghiệp văn hóa sáng tạo: SIHUB và SHTP.

Những con số này phản ánh rõ năng lực phát triển của TP HCM trong việc trở thành trung tâm điện ảnh khu vực.

Liên hoan phim quốc tế TP HCM – điểm nhấn sáng tạo

Một trong những yếu tố giúp TP HCM được UNESCO đánh giá cao chính là Liên hoan phim quốc tế TP HCM (HIFF) – sự kiện văn hóa – nghệ thuật lớn được tổ chức thường niên.

Phiên bản 2024 của HIFF đã:

  • Quy tụ hơn 200 nghệ sĩ, đạo diễn, nhà sản xuất đến từ nhiều quốc gia.

  • Có 5 hạng mục tranh giải chính, bao gồm phim ngắn, phim dài, phim tài liệu, phim đầu tay và phim Đông Nam Á xuất sắc.

  • Đặc biệt, đạo diễn Sheron Dayoc (Philippines) đã giành giải Ngôi Sao Vàng cho Phim Đông Nam Á xuất sắc, minh chứng cho sức hút của liên hoan phim này.

Không chỉ dừng lại ở chiếu phim, HIFF còn tổ chức các triển lãm, tọa đàm chuyên đề, show âm nhạc – thời trang trong phim, và các buổi giao lưu giữa nghệ sĩ với khán giả.

Mục tiêu trong những năm tới, theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy – Phó Giám đốc Sở Văn hóa & Thể thao TP HCM, là:

“Đưa Liên hoan phim quốc tế TP HCM trở thành sự kiện thường niên, góp phần khẳng định vị thế điện ảnh Việt Nam trong khu vực và thế giới.”

Hành trình gia nhập Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO

Để đạt được danh hiệu này, TP HCM đã có một hành trình chuẩn bị công phu và dài hơi.

  • Tháng 2/2024, Sở Văn hóa & Thể thao TP HCM tổ chức Tọa đàm tham vấn quốc tế nhằm hoàn thiện hồ sơ đăng ký tham gia UCCN trong lĩnh vực điện ảnh, dưới sự hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

  • Ngày 3/3/2024, hồ sơ chính thức được nộp lên UNESCO.

  • Trong hơn một năm, các cơ quan ban ngành phối hợp thực hiện nhiều chương trình thúc đẩy sáng tạo, nâng cao năng lực quản lý và sản xuất phim.

Ông Phạm Bình An – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM cho biết:

“Nghị quyết 98 của Quốc hội ban hành ngày 24/6/2023 về thí điểm cơ chế đặc thù phát triển TP HCM đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho đầu tư văn hóa, giúp thành phố có đủ cơ sở để gia nhập mạng lưới sáng tạo của UNESCO.”

Mạng lưới Thành phố Sáng tạo UNESCO – cầu nối toàn cầu

Ra đời năm 2004, Mạng lưới Thành phố Sáng tạo (UCCN) của UNESCO là một nền tảng hợp tác quốc tế giữa các đô thị, nhằm:

  • Thúc đẩy mô hình phát triển đô thị bền vững dựa trên văn hóa và sáng tạo.

  • Khuyến khích giao lưu, học hỏi và hợp tác quốc tế giữa các thành phố thành viên.

  • Hỗ trợ phát triển kinh tế sáng tạo như điện ảnh, thiết kế, âm nhạc, văn học, kiến trúc, thủ công mỹ nghệ…

Tính đến nay, UCCN có 408 thành phố thành viên đến từ hơn 100 quốc gia.
Việt Nam hiện có 4 thành phố trong danh sách:

  1. Hà Nội – Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Thiết kế.

  2. Hội An – Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Thủ công và Nghệ thuật dân gian.

  3. Đà Lạt – Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Âm nhạc.

  4. TP Hồ Chí Minh – Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Điện ảnh.

Cùng đợt công nhận này, một số thành phố khác cũng được UNESCO vinh danh:

  • Quezon (Philippines) – Thành phố Điện ảnh.

  • Giza (Ai Cập) – Thành phố Điện ảnh.

  • São Paulo (Brazil) – Thành phố Điện ảnh.

  • Kuala Lumpur (Malaysia) – Thành phố Thiết kế.

  • Malang (Indonesia) – Thành phố Nghệ thuật Đa phương tiện.

Đặc biệt, năm 2025 cũng đánh dấu lần đầu tiên UNESCO bổ sung lĩnh vực Kiến trúc vào danh mục 8 lĩnh vực sáng tạo gồm: Điện ảnh, Thiết kế, Ẩm thực, Văn học, Âm nhạc, Nghệ thuật truyền thông, Thủ công – Nghệ thuật dân gian và Kiến trúc.

TP HCM – trung tâm sáng tạo văn hóa và tương lai điện ảnh Việt Nam

Với danh hiệu “Thành phố điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á”, TP HCM đang dần trở thành trung tâm sáng tạo văn hóa và điện ảnh hàng đầu khu vực.

Trong tương lai gần, thành phố dự kiến:

  • Tăng cường hợp tác quốc tế với các hãng phim, trường đào tạo điện ảnh, và các nhà đầu tư toàn cầu.

  • Phát triển hạ tầng sản xuất và hậu kỳ, bao gồm studio, trung tâm kỹ thuật số và công nghệ thực tế ảo.

  • Thúc đẩy các dự án phim độc lập, đồng thời đào tạo thế hệ đạo diễn, biên kịch trẻ có tư duy quốc tế.

  • Tích hợp du lịch – văn hóa – điện ảnh để hình thành mô hình “Film Tourism” (du lịch phim), tương tự như Hollywood hoặc Hàn Quốc đã làm.

Kết luận: Cột mốc mới cho điện ảnh Việt Nam

Việc TP Hồ Chí Minh được UNESCO công nhận là Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á không chỉ là niềm tự hào của người dân Việt Nam, mà còn là minh chứng cho sức sống và tiềm năng mạnh mẽ của nền điện ảnh nước nhà.

Từ đây, TP HCM có cơ hội:

 

  • Khẳng định vị thế trên bản đồ điện ảnh quốc tế.

  • Thu hút nguồn vốn đầu tư, nhân lực chất lượng cao và hợp tác xuyên biên giới.

  • Góp phần xây dựng thương hiệu “Vietnam Film Industry” – nền điện ảnh sáng tạo, nhân văn và đậm đà bản sắc.

Theo dõi Phim Hay Điện Ảnh để cập nhật tin tức mới nhất!